madde 1. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, işçilerin ve köylülerin sosyalist devletidir.
madde 2. Toprak sahipleri ve kapitalistlerin alaşağı edilmesinden ve proletarya diktatörlüğünün yaratılmasından doğan ve güç kazanan emekçi halk vekilleri sovyetleri, SSCB'nin siyasal temelini oluşturur.
madde 3. SSCB'de tüm iktidar, emekçi halk vekilleri sovyetleri'nde temsil edilen kent ve kırın emekçi halkına aittir.
madde 4. Sosyalist ekonomik sistem ve üretim araçları ve aletlerinin sosyalist mülkiyeti, kapitalist ekonomik sistemin lağvedilmesi, üretim araçları ve aletlerinin özel mülkiyetinin ortadan kaldırılması ve insanın insan tarafından sömürüsüne son verilmesinin sonucu olup, SSCB'nin ekonomik temelini oluşturur.
madde 5. SSCB'de sosyalist mülkiyet devlet mülkiyeti (tüm halkın mülkiyeti) ya da kooperatif ve kolektif çiftlik mülkiyeti (bir kolektif çiftlik mülkiyeti ya da kooperatif birlik mülkiyeti) şeklindedir.
madde 6. Toprak, doğal kaynaklar, sular, ormanlar, değirmenler, fabrikalar, madenler, demiryolları, su ve hava taşımacılığı, bankalar, posta, telgraf ve telefon, devletin büyük tarım işletmeleri (devlet çiftlikleri, makine ve traktör istasyonları vd.) ile belediye işletmeleri ve kentlerdeki konut işletmeleri ve sınai bölgeler, devlet mülkiyetidir ve bundan dolayı tüm halka aittir.
madde 7. Kolektif çiftliklerdeki ve kooperatif örgütlerdeki kamu işletmeleri, çiftlik hayvanları ve aletleri, kolektif çiftlik ve kooperatif örgütlerin ürünleri ile bunların binaları, kolektif çiftliklerin ve kooperatif örgütlerin ortak sosyalist mülkiyetini oluşturur. kamusal kolektif çiftlik işletmesinin temel gelirine ek olarak, kolektif çiftlikteki her hane, konutunun yanında kişisel kullanım için küçük bir toprak parçasına ve kişisel mülkiyet olarak toprak üzerinde ek bir tesise, bir konuta, büyükbaş hayvanlara, kümes hayvanlarına ve tarımsal artelin kurallarına uygun olarak küçük tarım aletlerine sahip olabilir.
madde 8. Kolektif çiftliklerin bulunduğu topraklar, bunların kullanımı için bedelsiz olarak ve sınırsız bir süre için, yani sonsuza dek onlara ayrılmıştır.
madde 9. SSCB'de hakim ekonomik biçim olan sosyalist sistemin yanı sıra, yasa, tek tek köylü ve zanaatkarların kendi emeklerine dayalı olarak ve başkalarının emeklerini sömürmeksizin küçük özel ekonomiye sahip olmasına izin verir.
madde 10. Yurttaşların çalışma ve birikimlerinden gelen kişisel mülkiyetleri, konutları, ek hane ekonomileri, ev mobilyaları, kişisel kullanım aletleri ve eşyalarının yanı sıra, yurttaşların kişisel mülkiyetlerini miras bırakma hakları yasa tarafından korunur.
madde 11. SSCB'nin ekonomik hayatı kamu refahını artırma, emekçi halkın maddi koşullarını sürekli olarak iyileştirme, kültürel seviyelerini yükseltme, sscb'nin bağımsızlığını güçlendirme ve savunma kapatisetini artırma amacıyla devlet ulusal ekonomik planı tarafından belirlenir ve yönetilir.
madde 12. SSCB'de çalışmak, "çalışmayan yemez" ilkesi uyarınca, her sağlıklı yuttaş için görev ve bir onurdur. sscb'de uygulanan sosyalist ilke, "herkesten emeğine göre, herkese emeğine göre"dir.
sovyet devletinin örgütlenmesi
madde 13. SSCB, aşağıda belirtilen eşit haklara sahip sovyet sosyalist cumhuriyetlerinin gönüllü birliğinden oluşan federal bir devlettir:
Rus Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Ukrayna Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Belorusya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Azerbaycan Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Gürcistan Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Ermenistan Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Türkmen Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Özbek Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Tacik Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Kazak Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
kırgız federe sovyet sosyalist cumhuriyeti
Fin Karolyası Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Moldavya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Litvanya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Letonya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Estonya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
madde 14. SSCB'nin en yüksek devlet makamları ve yönetim organlarında temsil edilen yetkileri şunlardır:
a.Birliğin uluslararası ilişkilerde temsil edilmesi, başka devletlerle anlaşmalar yapılması ve imzalanması;
b.Savaş ve barış sorunları;
c.SSCB'ye yeni cumhuriyetlerin kabulü;
d.SSCB anayasasının uygunluğun denetlenmesi ve birlik cumhuriyetlerinin anayasalarının sscb anayasasına uygunluğunun güvence altına alınması;
e.Birlik cumhuriyetleri arasındaki sınır değişikliklerinin onaylanması;
f.Yeni özerk bölge ve bölgelerle birlik cumhuriyetleri içerisinde yeni otonom cumhuriyetlerin oluşturulmasının onaylanması;
g. Savunmasının örgütlenmesi ve sscb'nin tüm silahlı kuvvetlerinin yönetimi;
h.Devlet tekeli temelinde dış ticaret;
i.Devlet güvenliğinin korunması;
j.SSCB'nin ulusal ekonomik planlarının yapılması;
k.SSCB'nin tek devlet bütçesi ve tüm birlik, cumhuriyet ve yerel bütçelere giden vergi ve gelirlerin onaylanması;
l.Tüm birlik ölçeğinde önemli bankaların, sınai ve tarımsal kuruluş ve işletmelerin ve ticari işletmelerin yönetimi;
m.Ulaşım ve komünikasyonun yönetimi;
n.Para ve kredi sisteminin yönetimi;
o.Devlet sigorta sisteminin örgütlenmesi;
p.Borç alma ve verme;
r.Toprağın ve doğal kaynakların, orman ve suların temel kullanım esaslarının belirlenmesi;
s.Eğitim ve kamu sağlığı alanında temel esasların belirlenmesi;
t.Tek bir ulusal ekonomik istatistik sisiteminin örgütlenmesi;
u.Çalışma mevzuatı esaslarının belirlenmesi;
v.Hukuk sistemi ve usul hukuku üzerine yasama; ceza yasası ve medeni yasalar;
y.Birlik yurttaşlık yasaları; yabancıların hakları yasaları;
z.Tüm birlik içerisinde af yasalarının çıkarılması.
madde 15. Birlik cumhuriyetlerinin egemenliği sadece sscb anayasasının 13. maddesinde belirtilen hükümler tarafından sınırlanır. bu hükümler dışında, her birlik cumhuriyeti devlet otoritesini bağımsız olarak uygular. sscb, birlik cumhuriyetlerinin egemenlik haklarını korur.
madde 16. Her birlik cumhuriyeti, cumhuriyetin özgül özelliklerini gözönüne alan ve sscb anayasası ile tam bir uyum içerisinde bulunan kendi anayasasına sahiptir.
madde 17. Her birlik cumhuriyeti, sscb'den serbestçe ayrılma hakkına sahiptir.
madde 18. Bir birlik cumhuriyetinin toprakları kendisinin onayı olmaksızın değiştirilemez.
madde 19. SSCB yasaları, her birlik cumhuriyetinde aynı ölçüde yürürlüktedir.
madde 20. Bir birlik cumhuriyeti yasası ile tüm birlik yasası arasında uyuşmazlık bulunduğu takdirde, tüm birlik yasası geçerlidir.
madde 21. Bir birlik cumhuriyeti yurttaşlığı tüm sscb yurttaşları için geçerlidir. her birlik cumhuriyeti yurttaşı, sscb yurttaşıdır.
SSCB'nin en yüksek devlet iktidar organları
madde 30. SSCB'nin en yüksek devlet organı sscb yüksek sovyetidir.
madde 33. SSCB yüksek sovyeti, iki bölümden oluşur: birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti.
madde 34. Birlik sovyeti, sscb yurttaşları tarafından seçim bölgelerine göre her 300 bin kişi için bir temsilci temelinde seçilir.
madde 35. Milliyetler sovyeti, SSCB yurttaşları tarafından birlik ve özerk cumhuriyetlerinde, özerk bölgelerde ve ulusal bölgelerde, her birlik cumhuriyetinden 25 temsilci, her özerk cumhuriyetten 11 temsilci, her özerk bölgeden 5 temsilci ve her ulusal bölgeden bir temsilci temelinde seçilir.
madde 36. SSCB yüksek sovyeti 4 yıllık bir süre için seçilir.
madde 37. SSCB yüksek sovyetinin her iki bölümü, birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti, eşit haklara sahiptir.
madde 38. Birlik sovyeti ve milliyetler sovyeti yasa çıkarmada eşit haklara sahiptir.
Yurttaşların temel hak ve ödevleri
madde 118. SSCB yurttaşları çalışma ve nitelik ve niceliğine uygun olarak çalışmalarının karşılığını alma hakkına sahiptir.
Çalışma hakkı, ulusal ekonominin sosyalist örgütlenmesi, sovyet toplumunun üretici güçlerinin sürekli gelişimi, ekonomik kriz olasılığının ortadan kaldırılmış olması ve işsizliğin bertaraf edilmesi ile güvence altına alınmıştır.
madde 119. SSCB yurttaşları dinlenme ve boş zaman hakkına sahiptir. dinlenme ve boş zaman hakkı, işgününün işçilerin ezici çoğunluğu için yedi saate inmiş olması, işçiler ve memurlar için tam ücretli yıllık izinlerin bulunması, ve emekçilerin kalabileceği geniş bir sanatoryum, dinlenme evi ve klüpler ağının bulunması ile güvenceye alınmıştır.
madde 120. SSCB yurttaşları, yaşlılıklarında, hastalık ve çalışma gücünün kaybı durumunda bakım hakkına sahiptir. bu hak, işçi ve memurların sosyal sigortasının devlet tarafından ödenmesi, emekçiler için ücretsiz sağlık hizmeti ve emekçi halkın kullanabileceği geniş bir sağlık bakım evlerinin bulunması ile güvence altına alınmıştır.
madde 121. SSCB yurttaşları eğitim hakkına sahiptir. bu hak, evrensel, zorunlu ilköğretim; yüksek öğretim dahil olmak üzere ücretsiz eğitim; üniversite ve yüksek okullardaki öğrencilerin büyük çoğunluu için devlet bursu; okullarda anadilde eğitim verilmesi; ve emekçilerin fabrikalarda, devlet çiftliklerinde, makine ve traktör istasyonları ile kolektif çiftliklerde ücretsiz mesleki, teknik ve agronomik eğitim organizasyonları ile güvence altına alınmıştır.
madde 122. SSCB'de kadınlar ekonomik, devlet, kültürel, sosyal ve politik yaşamın tüm alanlarında erkeklerle eşit haklara sahiptir. kadınların bu hakları kullanma imkanı erkeklerle eşit derecede çalışma, ücret, dinlenme ve boş zaman, sosyal sigorta ve eğitim ve ana ve çocuğun haklarının devlet tarafından korunması, hamilelik süresince tam ücretli izin ve yaygın bir doğumevleri, kreş ve anaokulları ağı ile güvence altına alınmıştır.
madde 123. SSCB yurttaşlarının hangi milliyet ve ırktan olursa olsun ekonomik, devlet, kültürel, sosyal ve politik yaşamda tam hak eşitliği, ihlal edilemez bir yasadır. ırk ve milliyetleri temelinde yurttaşların haklarının doğrudan ya da dolaylı olarak kısıtlanması ya da aksine, doğrudan ya da dolaylı olarak ayrıcalıklar tanınması ve ırk veya milliyet ayrımcılığı, kin ve aşağılama, yasalar tarafından cezalandırılır.
madde 124. Yurttaşların vicdan özgürlüğünü güvence altına almak için, SSCB'de kilise devletten ve okuldan ayrılmıştır. dini ibadet özgürlüğü ve dinsizlik propagandası özgürlüğü tüm yurttaşlara tanınmıştır.
madde 125. Emekçi halkın çıkarlarına uygun olarak ve sosyalist sistemi güçlendirmek için, sscb haklarının aşağıdaki özgürlükleri yasalar tarafından güvenceye alınmıştır:
a.İfade özgürlüğü;
b.Basın özgürlüğü;
c.Kitlesel toplantılar dahil toplanma özgürlüğü;
d.Sokak törenleri ve gösteri özgürlüğü.
Bu yurttaş hakları, basımevleri, kağıt stokları, kamu binaları, caddeler, iletişim imkanları ve bu hakların kullanımı için gerekli diğer maddi gerekliliklerin emekçi halk ve onların örgütlülüklerine sağlanması yoluyla güvence altına alınmıştır.
madde 126. Emekçi halkın çıkarlarına uygun olarak, ve hak kitllerinin örgütsel inisiyatif ve politik faaliyetin güçlendirmek için, SSCB yurttaşlarına kamusal örgütlerde -sendikalar, kooperatif birlikler, gençlik örgütleri, spor ve savunma örgütleri, kültürel, teknik ve bilimsel dernekler- birleşme hakkı tanınmıştır; ve işçi sınıfının ve emekçi halkın saflarındaki en aktif ve politik bakımdan en bilinçli yurttaşlara, emekçi hakın sosyalist sistemi güçlendirme ve geliştirme mücadelesinde öncüsü olan ve emekçi halkın tüm, kamu ve devlet, örgütlerinin önder gücünü oluşturan sbkp (bolşevik)'de birleşme hakkı tanınmıştır.
madde 127. SSCB yurttaşları, kişi dokunulmazlığına sahiptir. hiç kimse bir mahkeme kararı ya da temsilcisinin onayı olmadan tutuklanamaz.
madde 128. Yurttaşların konut dokunulmazlığı ve haberleşmenin mahremiyeti yasa ile korunmaktadır.
madde 129. SSCB, emekçi halkın çıkarlarını savundukları, bilimsel faaliyetleri veya ulusal kurtuluş mücadeleleri nedeniyle koğuşturmaya uğrayan yabancı yurttaşlara sığınma hakkı tanır.
madde 130. SSCB anayasasına uymak, yasalara uyun davranmak, iş disiplinini korumak, kamusal görevleri dürüstçe yerine getirmek ve sosyalist ilişkilerin kurallarına saygı göstermek her SSCB yurttaşının görevidir.
madde 131. Kamusal, sosyalist mülkiyeti sovyet sisteminin kutsal ve ihlal edilemez temeli, ülkenin zenginlik ve güç kaynağı ve tüm emekçi halkın gönençli ve kültürlü yaşamının temeli olarak korumak ve güçlendirmek her SSCB yurttaşının görevidir.
Kamusal ve sosyalist mülkiyete karşı suç işleyen kişiler, halkın düşmanıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder