Ülke
gündeminin ortasına kürtaj konusu öyle bir getirildi ki, biz bunları yeniden
tartışa dururken, acaba Latin Amerika\'da kürtaj konusu nasıl düzenlenmiş diye
araştırasım geldi.
Önce Küba!
Kürtaj Küba\'da,
devrimin ardından, 1965\'ten beri bir kadın hakkı olarak kanunla düzenlenmiş.
Altını çizerek söylemeliyim ki, anayasada, bir kadın hakkı olarak yer alıyor ve
“Hamileligin 10. haftasından önce kürtaj yapılabilir, sonrası için tıbbi
sebepler gözetilmelidir ve gösterilmelidir” diyor. “Halk Sağlığı kurumları
dışında uygulanan kürtaj işlemleri ise ancak gerekli görülürse yapılabilir”
diye bir de not bulunmakta.
Uluslararası İletişim
Enstitüsü\'nün 2006\'da, Küba\'da, 4000 kadınla yaptığı bir ankete göre, bu
ülkedeki kürtaj oranlarının geçmişe göre azaldığı yönünde sonuç açıklanmış.
Yapılan anketin anafikri, “kadınların bu yöntemi kullanmak için, tabii ki can
atmadıkları veya mutlu olmadıkları, ama bir çözüm olarak ellerinde böyle bir
hak olmasından memnun oldukları” şeklinde…
Venezüella
Venezüella\'da
kürtaj resmi olarak yasak. Chavez
yönetiminde de bu konudaki yasa değişmemiş. Sadece, hamile kadının hayati riski
varsa uygulanmasına yönelik düzenlemeler var. Dünya Kadınlar Günü 2010
kutlamalarında, Ulusal Meclis Aile Kadın ve Gençlik Komisyonu Başkanı Marelys
Perez, bu konunun hala çok hassas olduğunu ve üzerinde çalışarak çözülmesi
gerektigini söylüyordu.
Venezüella
anayasası, kadın hakları konusunda Küba kadar belki de dünyada en güçlü anayasa
olmasına rağmen, okuduklarımdan anladığım o ki, kürtaj konusunda din etkisini
henüz aşamamış. Venezüellalı kadınların, Kübalı hemcinslerinin sahip olduğu bu
hakkı alamayışlarının önündeki en önemli engel, ülkenin %98\'inin Katolik olması
ve Katolik Kilisesi’nin de kürtaja karşı olması –ki Kilise bu anlamda çok
etkili.
Brezilya\'da
da durum Venezüella\'ya benzer. Kürtaj hakkı, sadece hamilelik döneminde hayati
tehlike varsa veya kadın tecavüze uğramışsa resmi olarak mümkün. Bunun
dışındaki kürtaj uygulamalarında 3 yıla kadar hapis cezası verilebiliyor.
Brezilya, Amerikan İnsan Hakları Konvansiyonu Sözleşmesi’ne imza atan
ülkelerden biri ve Sözleşme fetusa insan hakkı veriyor; bu yüzden de
bağlayıcılığı var.
Arjantin
Arjantin\'de
de kürtaj resmi olarak yasaklanmış ve oldukça katı kurallara bağlanmış. Kürtaj
karşıtlığı iki grup tarafından heyecanla destekleniyor: Katolik kilisesi ve
kürtajın bir cinayet oldugunu savunan muhafazakar sivil toplum örgütleri.
Önceleri nispeten daha hoşğörülü kurallara baglı olan kürtaj, Arjantin\'in de
Brezilya gibi, yukarıda sözünü ettiğim sözleşmeyi imzalamasıyla yasaklanmış.
2007\'de yapılan ulusal bir kampanya ile 12 haftaya kadar yapılması önerilen
kürtajın yasallaşmasına ilişkin teklif kabul görmemis ve o günden beri de bu
konuda bir tartışma bile yapılamamış.
Şili
Şili,
1931\'deki bir düzenleme ile kürtajı serbest bırakmış fakat 1989\'daki askeri
diktatörlük yeniden yasaklamış. 2003 ve 2009\'da, Ulusal Meclis’e iki kez 1989
öncesindeki düzenlemeye geri donulması konusunda kanun teklifi yapılmışsa da
bir sonuca varılamamış. Birleşmiş Milletler, bu yasaklamayı gevşetmesi ve
yeniden düzenlemesi konusunda Şili Hükümeti\'ni iki kez uyarmış.
Bolivya
Bolivya da
kürtaj uygulamaları konusunda, Küba hariç bu dört ülkeden pek farklı değil:
Kürtaj hali hazırda yasak. Sadece tecavüz ve kadın sağlığının gerekli görüldüğü
hallerde izin veriliyor. Bu kurallar bütünü 1973\'den beri geçerli ve
değiştirilmesi konusunda da henüz bir girişimde bulunulmamış.
Bu kısa
seçkiye bakınca, Latin Amerika ülkeleri arasında Küba’nın, kürtaj düzenlemesi,
günlük hayattaki yeri, uygulamaları ve halk sağlığı açısından öteki beş
ülkeden fersah fersah ileride olduğu, sadece bölgenin değil dünyanın örnek
alması gereken bir noktada durduğu sonucuna varmak doğru olur.
Küba’nın bu
konuda da insanlık için örnek alınmasını dilerim.
Cüneyt
Göksu
Devlet cildirmis olmali :-) her biji Kuba
YanıtlaSil